Ένταξη των φοιτητών και πτυχιούχων με αναπηρίες στην αγορά εργασίας: Ευρωπαικό Δίκτυο Κέντρων WORKABLE.
Κάνοντας μια μικρή έρευνα στο διαδίκτυο, μου κίνησε την προσοχή να κάνω μια εκτενή αναφορά στο Ευρωπαικό Δίκτυο Κέντρων WORKABLE. Στόχος του παρόντος άρθρου είναι η παρουσίαση του Ευρωπαικού Δικτύου Κέντρων WORKABLE. Το Ευρωπαικό Δίκτυο Κέντρων Workable ( Workable Centre Network- Europe ή, χάριν συντομίας, WCN-Europe) ιδρύθηκε από έξι κράτη μέλη το 1995, και τα τρία πρώτα χρόνια χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα Leonardo Da Vinci. Στόχος του Δικτύου ήταν να παρέχει στους φοιτητές/ πτυχιούχους με αναπηρίες την δυνατότητα να απευθύνονται σε ένα υποστηρικτικό κέντρο που θα τους βοηθούσε να βρούν δουλειά και να αποκτήσουν επαγγελματική εμπειρία. Ο λόγος ήταν και είναι ότι τα άτομα με αναπηρίες έχουν πολύ λιγότερες πιθανότητες να επιτύχουν στην αγορά εργασίας απ' ότι οι μη ανάπηροι συνομίληκοι τους, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει ένας διαρκώς αυξανόμενος αριθμός πτυχιούχων με αναπηρίες χωρίς δουλειά. Οι ιδιαίτερες ανάγκες τους δεν ικανοποιούνται από τις υπηρεσίες εξεύρεσης εργασίας, γι αυτό θεωρήθηκε ότι για το άμεσο τουλάχιστον μέλλον χρειάζεται να τους προσφερθεί ειδική βοήθεια.
Τα κέντρα που δημιουργήθηκαν προσέφεραν υπηρεσίες στους φοιτητές/πτυχιούχους με αναπηρίες σε τρία επίπεδα. Πιο συγκεκριμένα, προσφέρθηκε εκπαίδευση σε δεξιότητες αναζήτησης εργασίας, επαγγελματική συμβουλευτική και τοποθετήσεις δοκιμαστικής απασχόλησης, ανάλογα με τις ανάγκες και τα χαρακτηριστικά του κάθε φοιτητή πτυχιούχου.
Προβλήματα απασχόλησης των ατόμων με αναπηρίες - επαγγελματική συμβουλευτική.
" Τα άτομα με αναπηρίες πολύ συχνά βρίσκονται έξω από την αγορά εργασίας. Συνήθως, ο αποκλεισμός αυτός οφείλεται στις προκαταλήψεις των εργοδοτών και πολλών εργαζομένων, παρά σε περιορισμούς που σχετίζονται με τις μειονεξίες της κάθε ομάδας."(Δέσποινα Σιδηροπούλου-Δημακάκου,1997-2000) Στην αγορά εργασίας, η σχετική νομοθεσία αποβλέπει στο να εξασφαλίζει ότι οι εργοδότες που απασχολούν μεγάλο αριθμό εργαζομενων θα υποχρεώνονται να προσλάβουν και ένα ποσοστό ατόμων με ειδικές ανάγκες. Για τον σκοπό αυτό παροτρύνονται από τον ΟΑΕΔ, ο οποίος επιχορηγεί αυτές τις θέσεις εργασίας καθώς και την προσαρμογή του εργασιακού χώρου, ώστε οι εργοδότες να προσλαμβάνουν εθελοντικά τα άτομα αυτά. Παρ' όλα αυτά, όπως και αλλού στην Ευρώπη, οι εργοδότες δυστυχώς δεν εξετάζουν αν τα χαρακτηριστικά του ατόμου που ψάχνουν για την θέση εργασίας όντως απαιτούν ορισμένες φυσικές ή νοητικές ικανότητες. Θεωρούν εκ προοιμίου ότι η αναπηρία σημαίνει ανικανότητα προς την εργασία, ενώ συχνά η εξωτερική και μόνο εμφάνιση επηρεάζει την απόφαση τους να προσλάβουν ένα άτομο με ειδικές ανάγκες. Σε μια εποχή στην οποία δίνεται τόσο σημασία εξωτερική εμφάνιση, ένα άτομο με κάποια μορφή αναπηρίας θεωρείται ότι μπορεί να δυσαρεστεί τους υπόλοιπους εργαζόμενους της επιχείρησης, καθώς και τους πελάτες της.
Έτσι, πολλά άτομα των κατηγοριών αυτών αντιμετωπίζουν την προοπτική της μακροχρόνιας ανεργίας ή της μερικής απασχόλησης, ή ακόμα της απασχόλησης σε εργασία χωρίς ενδιαφέρον, που δεν προσφέρει ούτε εσωτερική ικανοποίηση, ούτε καλή αμοιβή,ούτε προοπτικές εξέλιξης.
Τα προβλήματα της ανεργίας ή της μη ικανοποιητικής απασχόλησης, καθώς και οι συνεπακόλουθες οικονομικές δυσκολίες, επιτείνονται και από τον κοινωνικό αποκλεισμό που αντιμετωπίζουν οι ομάδες αυτές. Συνεπώς, ο αποκλεισμός τους από την κατάλληλη και ικανοποιητική απασχόληση αποτελεί μια μόνο πτυχή του ευρύτερου αποκλεισμού τους από πολλές καθημερινές κοινωνικές δραστηριότητες της σύγχρονης ζωής.
Για να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα αυτά, απαιτούνται επιπλέον βοήθεια και κατάλληλες διευθετήσεις για την εκπαίδευση, κατάρτιση και απασχόληση των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Η παροχή βοήθειας με τη μορφή δραστηριοτήτων επαγγελματικού προσανατολισμού είναι ζωτικής σημασίας για τα άτομα αυτά. Οι ανεπάρκειες και ιδιαιτερότητες τους συνεπάγονται, μεταξύ άλλων μέτρων, το σχεδιασμό ειδικών προγραμμάτων:
- Επαγγελματικής αξιολογησης του ατόμου και αξιολόγησης του περιβάλλοντος κατάρτισης και εργασίας
- εκπαιδευτικής και επαγγελματικής πληροφόρησης
- συμβουλευτικής στήριξης για τη λήψη εκπαιδευτικών και επαγγελματικών αποφάσεων
- εκπαίδευσης και κατάρτισης
- απόκτησης δεξιοτήτων μετάβασης στην αγορά εργασίας
- ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των εργοδοτών
- κατάρτισης των εκπαιδευτικών και των συμβούλων επαγγελματικού προσανατολισμού σε θέματα εκπαίδευσης και απασχόλησης των ατόμων με ειδικές ανάγκες.
Η Ελλάδα του σήμερα.
Στο σημείο αυτό, μου δίνεται η ευκαιρία να επισημάνω ότι η έλλειψη επαγγελματικής προετοιμάσιας στους φοιτητές με αναπηρίες σχετίζεται με το γεγονός ότι μέχρι σήμερα, στα περισσότερα ειδικά σχολεία, ο επαγγελματικός προσανατολισμός είναι σχεδόν ανύπαρκτος ως δραστηριότητα. Σε μεμονωμένες περιπτώσεις παρέχεται επαγγελματική πληροφόρηση μέσα από προ-επαγγελματικές δραστηριότητες που ορισμένοι δάσκαλοι ειδικής αγωγής έχουν εντάξει στο πρόγραμμα τους με δική τους πρωτοβουλία. Οι εκπαιδευτικοί που επιχειρούν να εφαρμόσουν τον επαγγελματικό προσανατολισμό στα ειδικά σχολεία αντιμετωπίζουν συνήθως προβλήματα όπως:- αδυναμία να προσαρμόσουν τις δραστηριότητες του σχολικού επαγγελματικού προσανατολισμού και το υλικό πληροφόρησης στις ανάγκες των παιδιών, καθώς τα περισσότερα σχολεία στερούνται μέσων της σύγχρονης τεχνολογίας που μπορεί να αναπληρώσουν την έλλειψη μιας αίσθησης ή να βελτιώσουν μια μειωμένη ικανότητα.
- ελλιπή πληροφόρηση για τις δυνατότητες και τις ικανότητες των ατόμων με αναπηρίες
- απουσία ερευνητικών στοιχείων για τα επαγγέλματα που μπορούν να ασκήσουν άτομα με αναπηρίες
- άγνοια των αναγκών της αγοράς εργασίας σε σχέση με τις δυνατότητες των ατόμων με αναπηρίες.
Βακουφάρης Κωνσταντίνος
Κοινωνικός Λειτουργός.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου