Ένταξη των φοιτητών και πτυχιούχων με αναπηρίες στην αγορά εργασίας: Ευρωπαϊκό Δικτυο Κέντρων WORKABLE.

Ένταξη των φοιτητών και πτυχιούχων με αναπηρίες στην αγορά εργασίας: Ευρωπαικό Δίκτυο Κέντρων WORKABLE.

             Κάνοντας μια μικρή έρευνα στο διαδίκτυο, μου κίνησε την προσοχή να κάνω μια εκτενή αναφορά στο Ευρωπαικό Δίκτυο Κέντρων WORKABLE. Στόχος του παρόντος άρθρου είναι η παρουσίαση του Ευρωπαικού Δικτύου Κέντρων WORKABLE. Το Ευρωπαικό Δίκτυο Κέντρων Workable ( Workable Centre Network- Europe ή, χάριν συντομίας, WCN-Europe) ιδρύθηκε από έξι κράτη μέλη το 1995, και τα τρία πρώτα χρόνια χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα Leonardo Da Vinci. Στόχος του Δικτύου ήταν να παρέχει στους φοιτητές/ πτυχιούχους με αναπηρίες την δυνατότητα να απευθύνονται σε ένα υποστηρικτικό κέντρο που θα τους βοηθούσε να βρούν δουλειά και να αποκτήσουν επαγγελματική εμπειρία. Ο λόγος ήταν και είναι ότι τα άτομα με αναπηρίες έχουν πολύ λιγότερες πιθανότητες να επιτύχουν στην αγορά εργασίας απ' ότι οι μη ανάπηροι συνομίληκοι τους, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει ένας διαρκώς αυξανόμενος αριθμός πτυχιούχων με αναπηρίες χωρίς δουλειά. Οι ιδιαίτερες ανάγκες τους δεν ικανοποιούνται από τις υπηρεσίες εξεύρεσης εργασίας, γι αυτό θεωρήθηκε ότι για το άμεσο τουλάχιστον μέλλον χρειάζεται να τους προσφερθεί ειδική βοήθεια.

            Τα κέντρα που δημιουργήθηκαν προσέφεραν υπηρεσίες στους φοιτητές/πτυχιούχους με αναπηρίες σε τρία επίπεδα. Πιο συγκεκριμένα, προσφέρθηκε εκπαίδευση σε δεξιότητες αναζήτησης εργασίας, επαγγελματική συμβουλευτική και τοποθετήσεις δοκιμαστικής απασχόλησης, ανάλογα με τις ανάγκες και τα χαρακτηριστικά του κάθε φοιτητή πτυχιούχου.

Προβλήματα απασχόλησης των ατόμων με αναπηρίες - επαγγελματική συμβουλευτική.

         " Τα άτομα με αναπηρίες πολύ συχνά βρίσκονται έξω από την αγορά εργασίας. Συνήθως, ο αποκλεισμός αυτός οφείλεται στις προκαταλήψεις των εργοδοτών και πολλών εργαζομένων, παρά σε περιορισμούς που σχετίζονται με τις μειονεξίες της κάθε ομάδας."(Δέσποινα Σιδηροπούλου-Δημακάκου,1997-2000) Στην αγορά εργασίας, η σχετική νομοθεσία αποβλέπει στο να εξασφαλίζει ότι οι εργοδότες που απασχολούν μεγάλο αριθμό εργαζομενων θα υποχρεώνονται να προσλάβουν και ένα ποσοστό ατόμων με ειδικές ανάγκες. Για τον σκοπό αυτό παροτρύνονται από τον ΟΑΕΔ, ο οποίος επιχορηγεί αυτές τις θέσεις εργασίας καθώς και την προσαρμογή του εργασιακού χώρου, ώστε οι εργοδότες να προσλαμβάνουν εθελοντικά τα άτομα αυτά. Παρ' όλα αυτά, όπως και αλλού στην Ευρώπη, οι εργοδότες δυστυχώς δεν εξετάζουν αν τα χαρακτηριστικά του ατόμου που ψάχνουν για την θέση εργασίας όντως απαιτούν ορισμένες φυσικές ή νοητικές ικανότητες. Θεωρούν εκ προοιμίου ότι η αναπηρία σημαίνει ανικανότητα προς την εργασία, ενώ συχνά η εξωτερική και μόνο εμφάνιση επηρεάζει την απόφαση τους να προσλάβουν ένα άτομο με ειδικές ανάγκες. Σε μια εποχή στην οποία δίνεται τόσο σημασία εξωτερική εμφάνιση, ένα άτομο με κάποια μορφή αναπηρίας θεωρείται ότι μπορεί να δυσαρεστεί τους υπόλοιπους εργαζόμενους της επιχείρησης, καθώς και τους πελάτες της.

         Έτσι, πολλά άτομα των κατηγοριών αυτών αντιμετωπίζουν την προοπτική της μακροχρόνιας ανεργίας ή της μερικής απασχόλησης, ή ακόμα της απασχόλησης σε εργασία χωρίς ενδιαφέρον, που δεν προσφέρει ούτε εσωτερική ικανοποίηση, ούτε καλή αμοιβή,ούτε προοπτικές εξέλιξης.

         Τα προβλήματα της ανεργίας ή της μη ικανοποιητικής απασχόλησης, καθώς και οι συνεπακόλουθες οικονομικές δυσκολίες, επιτείνονται και από τον κοινωνικό αποκλεισμό που αντιμετωπίζουν οι ομάδες αυτές. Συνεπώς, ο αποκλεισμός τους από την κατάλληλη και ικανοποιητική απασχόληση αποτελεί μια μόνο πτυχή του ευρύτερου αποκλεισμού τους από πολλές καθημερινές κοινωνικές δραστηριότητες της σύγχρονης ζωής.

        Για να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα αυτά, απαιτούνται επιπλέον βοήθεια και κατάλληλες διευθετήσεις για την εκπαίδευση, κατάρτιση και απασχόληση των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Η παροχή βοήθειας με τη μορφή δραστηριοτήτων επαγγελματικού προσανατολισμού είναι ζωτικής σημασίας για τα άτομα αυτά. Οι ανεπάρκειες και ιδιαιτερότητες τους συνεπάγονται, μεταξύ άλλων μέτρων, το σχεδιασμό ειδικών προγραμμάτων:    

• Επαγγελματικής αξιολογησης του ατόμου και αξιολόγησης του περιβάλλοντος κατάρτισης και εργασίας
• εκπαιδευτικής και επαγγελματικής πληροφόρησης
• συμβουλευτικής στήριξης για τη λήψη εκπαιδευτικών και επαγγελματικών αποφάσεων 
• εκπαίδευσης και κατάρτισης 
• απόκτησης δεξιοτήτων μετάβασης στην αγορά εργασίας
• ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των εργοδοτών
• κατάρτισης των εκπαιδευτικών και των συμβούλων επαγγελματικού προσανατολισμού σε θέματα εκπαίδευσης και απασχόλησης των ατόμων με ειδικές ανάγκες.

Η Ελλάδα του σήμερα.

      Στο σημείο αυτό, μου δίνεται η ευκαιρία να επισημάνω ότι η έλλειψη επαγγελματικής προετοιμάσιας στους φοιτητές με αναπηρίες σχετίζεται με το γεγονός ότι μέχρι σήμερα, στα περισσότερα ειδικά σχολεία, ο επαγγελματικός προσανατολισμός είναι σχεδόν ανύπαρκτος ως δραστηριότητα. Σε μεμονωμένες περιπτώσεις παρέχεται επαγγελματική πληροφόρηση μέσα από προ-επαγγελματικές δραστηριότητες που ορισμένοι δάσκαλοι ειδικής αγωγής έχουν εντάξει στο πρόγραμμα τους με δική τους πρωτοβουλία. Οι εκπαιδευτικοί που επιχειρούν να εφαρμόσουν τον επαγγελματικό προσανατολισμό στα ειδικά σχολεία αντιμετωπίζουν συνήθως προβλήματα όπως:

• αδυναμία να προσαρμόσουν τις δραστηριότητες του σχολικού επαγγελματικού προσανατολισμού και το υλικό πληροφόρησης στις ανάγκες των παιδιών, καθώς τα περισσότερα σχολεία στερούνται μέσων της σύγχρονης  τεχνολογίας που μπορεί να αναπληρώσουν την έλλειψη μιας αίσθησης ή να βελτιώσουν μια μειωμένη ικανότητα.
• ελλιπή πληροφόρηση για τις δυνατότητες και τις ικανότητες των ατόμων με αναπηρίες 
• απουσία ερευνητικών στοιχείων για τα επαγγέλματα που μπορούν να ασκήσουν άτομα με αναπηρίες 
• άγνοια των αναγκών της αγοράς εργασίας σε σχέση με τις δυνατότητες των ατόμων με αναπηρίες.

     Θεωρούμε ότι τα προβλήματα αυτά σύντομα θα λυθούν, καθώς στην προσπάθεια να εφαρμόζεται στο μέλλον αποτελεσματικά ο θεσμός του σχολικού επαγγελματικού προσανατολισμού (Σ.Ε.Π) και για τους μαθητές με αναπηρίες, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο ΥΠ.Ε.Π.Θ , ανέλαβε και υλοποιήσε έργο με τίτλο " Μελέτη, σχεδιασμός και ανάπτυξη προγραμμάτων εφαρμογής Σ.Ε.Π για άτομα α) με ειδικές ανάγκες και β) κοινωνικώς αποκλεισμένα". Η προσπάθεια όμως πρέπει να συνεχιστεί γιατί στην Ελλάδα του σήμερα τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις καλά κρατούν. Το μείζον πρόβλημα της ελλιπτικής παιδείας δεν αφορά μόνο τους κοινωνικούς λειτουργούς, τους ψυχολόγους, τους δασκάλους, αφορά όλους όσους θέλουν μια ανθρώπινη παιδεία που το Ελληνικό Κράτος κάποτε πρωτοπορούσε. Γιατί η ΠΑΙΔΕΙΑ :

                                                                                                         Βακουφάρης Κωνσταντίνος

                                                                                                         
                                                                                                            Κοινωνικός Λειτουργός.

10 Things Every New Social Worker Needs To Know About People

By: Linda Conroy, M.Ed.

If you are reading this article, you are probably a new social worker or someone working as a support to families in some way. This work can be scary, as it is about people’sLIVES. I am happy to have this opportunity to tell you some things I wish someone had explained to me when I started working as a child protective services worker. I hope these words may help you and your families thrive together. Thank you for carrying on the work of supporting families in being safe and healthy.

    1. No one plans to abuse or neglect their children. Remember a time when you visited a new baby and everyone played pass the baby, who was the most adorable thing you had ever seen. All families do it. AllPARENTS

 have big dreams, ideals, and plans, even if they are young, uneducated, or poor. Their plans don’t include being homeless, being a victim of other adults, or being addicted to substances. They never imagine that they will neglect their parental duties. This happens when things go wrong, and things can go wrong for lots of reasons. Although most parents genuinely want to change and do better for their children, they may have had too much to overcome and not enough skills to manage their own lives adequately. Perhaps no one has ever done for them what you are going to do—offer them a sense of hope for safety, security and a good tomorrow, with no shame or blame attached.

    2. Every situation is unique. Every person is unique. Every family is unique. When you receive a new assignment and find yourself thinking, “This is easy. This is like last month’s family whoLIVEDNEXT door,” or, “I worked with her sister before, and she’s probably just like her,” remember this—not the same, not the same, not the same, never the same, might look the same and might sound the same but NOT THE SAME. Everyone is unique, and everyone has a right to be heard for who they are. Everyone has unique skills, strengths, and idiosyncrasies. Keep looking and listening until you see each person.

    3. Remember you have most of the power. If you are a child protective services worker, a counselor, a teacher, a child care provider, or anyone who has a responsibility toREPORT concerns of child abuse, it isn’t easy for parents to talk to you if they are afraid they have done wrong. They don't have an equal or mutual relationship with you. Parents think you must be way better than them, way smarter, way more capable, and they know you are way more powerful. You are the “they” that they worry about. Parents who might be abusive or neglectful are ashamed and embarrassed to talk to you. They might lie to you, not because they are hapless, manipulative liars, but because they are scared and because they have learned all their lives that authorities are not to be trusted. They may be so scared that they are not thinking as they speak. They may tell you only what they think you want to hear. It’s easy to abuse your power if you are also scared and afraid you won’t do a good job, but remember the more fair you can make it, the more reassurance you can give, the more caring you are, and the more honest you are, the more they will tell you.

    4. Listening will help more than talking. Once, during a Family Team Decision Making meeting, I reassured a woman that we were there to listen to each other and that no one was going to judge or blame her. She was not convinced, and for good reason. The social worker said that her child would be in danger if she hangs out with her gang-related friends. Others around the table nodded, so although she had separated from her gang-related partner and was living with her mother, she felt frustrated, as she did not know what else to do. How could she prove that she intended to take good care of her child? She knew a lot about how gangs operate and knew some people who were unsafe, but this didn’t mean that she was unsafe. Finally tired of being told how she must live, she blurted out, “None of you have any idea how I have lived. None of you know anything about what I have gone through. None of you have been part of a gang.” There was silence in the room. Of course, she was right. We needed to listen and learn from her, and discuss safety WITH her. Remember that even though we may have the law on our side and have impressive titles and degrees, our service recipients know a lot of things that we don’t know, including intimate knowledge of what works in their own families. Listening is a win-win thing. We all end up ahead.

    5. People treat others the way they have been treated. Parents who are having difficulties may yell at you, swear at you, and blame you. It is what they know. They act in ways they learned in their own families. They may not have learned to think about how they treat others, may not have learned to calm themselves in order to speak politely, may not know that problems can be solved without yelling or drama, may not know that they can have control over their lives, and may not have any sense of hope for tomorrow or the future. Don’t take their behavior personally. Keep the conversation safe while talking about how serious the problem might be. Roll with their resistance. Don’t argue or fight. If you get defensive, who will listen to them?

    6. RespectingPEOPLE doesn’t mean there is no bottom line. Respect will get you much farther than abruptness, control, or condescension. Many years ago, a co-worker observed that I treated people nicely, too nicely. “You’re not going to make it here,” she said, “You have to be firm with them,” she said, meaning the recipients of services. “There has to be a bottom line.” I mulled this over for a few minutes. When a goodPARENTcorrects her child, it is done with love and care and clarity. If the parent is clear, there is no doubt in the child’s mind what is intended. There is a bottom line. Why would the same rule not apply to adults? Of course I treat people nicely! What other way is there, if I want them to hear me?

    7.PEOPLE are doing the best they can at any moment. So why is it that sometimes we find it so difficult to have compassion for another adult, especially one who has done something of which we don’t approve? We think they should have known so much better. However, every behavior makes some sense if you take time to look at it. Understanding people makes it easier to care about them. Everyone is the way they are for a reason. Help them move to theNEXT moment when they can do a little better. Recognize every little step they make in the right direction. It is not your job to punish them for their behavior. Shame doesn’t help them to change. Hope does.

    8. People can tell you what they need. Once in a conversation with a young mother, I asked what she did well as a parent. She told me a few things, then seeing me smile in response, told me some more. I asked her what was difficult for her. “Well,” she said “I do have this problem. I yell too much. Sometimes I just can’t help it.” My answer, “Let’s talk about how we can help you change that.” No blame, no shame, no anger, just listening, caring, and a plan. No one cameAWAY feeling bad.

    9. People need to know you care. Their emotional brain needs you more than their cognitive brain does. They don’t really care how much you know or how important you are. They need to know you will help them with the stuff that they have now laid out for you to see. Let them save face. Let them know they can change. Think of a time when things were difficult in your life. It was the people who showed that they cared and believed in you that made a difference, wasn’t it, that helped you make the right choices? You can have appropriate boundaries and realistic expectations at the same time as showing compassion.

    10. The person of the worker makes all the difference. Did you ever think you might be on the other side of the table? Are you doing this work because you know how it feels to be depressed, oppressed, demoralized, or disenfranchised? Or do you believe that it is fortunate that you were blessed with the right parents, the right education? Coming from either place can be good, but remember, we all could have been there if things had played out differently. Are you being aREAL human contact for the families or playing a directing role of social worker, counselor, teacher? Are you judging or controlling, instead of recognizing the person’s human frailties? People will remember their contact with you long after you have forgotten them. Make it meaningful, positive, and heartening for them, even if they have made some poor choices. You will feel much better at the end of each day.

    If you haven’t read anything by Insoo Kim Berg or by Andrew Turnell, please try them. For more personal, lighter reading, try novelist Bonnie Jo Campbell’s Q Road or Cheryl Strayed’s Tiny Beautiful Things. Read anything that helps you feel good about yourself, or helps you to feel kind and fair.

Linda Conroy, M.Ed., is retired after aCAREER as a child protective services worker, manager, meeting facilitator, and advocate for people with unique needs. A writer of poetry and nonfiction, she finds that words serve well to honor the complexity and simplicity of human nature.

This article appeared in the Winter 2013 issue of THE NEW SOCIAL WORKER. Copyright 2013. All rights reserved.

Κοινωνική Εργασία: Το άγνωστο σε πολλούς λειτούργημα.

Κοινωνική Εργασία: Το άγνωστο σε πολλούς λειτούργημα.

             Η κοινωνική εργασία είναι ένας κλάδος που είναι ευρύτερα διαδεδομένος στο εξωτερικό, παρολαυτά στην Ελλάδα δεν είναι ιδιαίτερα αξιοπρόσεχτος. Όλοι γνωρίζουν την λέξη "κοινωνικός λειτουργός" μα λίγοι ξέρουν πραγματικά τι αντιπροσωπεύει, με τι πραγματεύεται και ποιά είναι η σημασία της. Ξεκινώντας ας κάνουμε μια μικρή εισαγωγή στο επάγγελμα της κοινωνικής εργασίας και στον "πρωταγωνιστή της". Τον κοινωνικό λειτουργό. 

            Τι είναι η "κοινωνική εργασία" ;

            O όρος "κοινωνική εργασία" παραπέμπει σε μια εργασία η οποία επιτελείται στα πλαίσια της κοινωνίας, για το κοινωνικό όφελος, με κοινωνικά κρητήρια, με γενικά αποδεκτό τρόπο, και από μέλη ή χάριν των μελών και των λειτουργιών που την απαρτίζουν. Η κοινωνική εργασία παραπέμπει περισσότερο σε μια άμισθη απάσχόληση με στόχο το κοινό καλό, ή σε μια περιστασιακή, εποχιακή, αόριστη ή άτυπη δραστηριότητα, παρά σε ένα συγκεκριμένο, αυτόνομο επάγγελμα. Ο επιθετικός προσδιορισμός "κοινωνική" συνάδει με έργα συνδρομής του κοινωνικού συνόλου. Συνδέεται με ότι αποκαλείται "λειτούργημα", όπως για παράδειγμα είναι το έργο του παπά της γειτονιάς μας, του δασκάλου ή του πρόθυμου εθελοντή.

            Η κοινωνική εργασία ως συγκεριμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη εργασία- διεργασία παροχής βοήθειας για την πρόληψη, την αντιμετώπιση και την λύση των κοινωνικών προβλημάτων δεν είναι ευρύτερα γνωστή. Περισσότερο γνωστός -αν και με ελλειπτικό περιεχόμενο- είναι ο επαγγελματικός τίτλος του "κοινωνικού λειτουργού", τον οποίο φέρουν όσοι έχουν σπουδάσει και ασκούν την κοινωνική εργασία. Αυτοί οι επαγγελματίες έχουν συνδεθεί με την φροντίδα που παρέχουν στους φτωχούς, στα άτομα με ειδικές ανάγκες, στα εγκαταλειμμένα και στα κακοποιημένα παιδιά.

           Η κοινωνική εργασία προσεγγίζει και ασχολείται με πάρα πολλά σύνθετα και αλληλένδετα προβλήματα. Το εύρος της ενασχόλησης της είναι τόσο μεγάλο και τόσο πολύπλοκο, ώστε είναι αδύνατον να καθοριστεί και να ταξινομηθεί χωρίς να γίνουν γενικεύσεις, επαναλήψεις ή παραλείψεις. Ορισμένες βασικές έννοιες με τις οποίες είναι συνδεδεμενη είναι τόσο οικείες αλλά και τόσο γενικές ώστε να παρεξηγούνται ή να καταλήγουν να μην εχουν νόημα. Οι όροι "κοινωνικός" και "κοινωνικό πρόβλημα" αποτελούν μέρος του καθημερινού λεξιλογίου με πολυποίκιλο νόημα. Θα έλεγε κανείς πως μιλάει κάποιος για νερό στο νερό!!! Άλλοτε χαρακτηρίζουν καταστάσεις κοινωνικών αναγκών ή επιλογές της κυβερνητικής πολιτικής και άλλοτε αιτίες δυσλειτουργιών ή επικείμενες μελλοντικές συνέπειες των δυσλειτουργιών αυτών. Ενδέχεται ακόμη να αναφέρονται σε διαπροσωπικές σχέσεις με το άμεσο περιβάλλον ή και με την κοινωνία γενικά. Αντίστοιχα οι όροι "κρίση" και "κοινωνική κρίση" χρησιμοποιούνται συχνά από τα ΜΜΕ και τους πολιτικούς για να περιγράψουν διάφορα θέματα, προσωπικές αντιλήψεις, υποκείμενες εκτιμήσεις καταστάσεων ή και διαπιστωμένες εξαιρετικά σοβαρές και κρίσιμες ατόμων, κοινωνικών ομάδων ή και κοινωνιών.

Τα σκέλη της κοινωνικής εργασίας

          Η κοινωνική εργασία ως αυτοτελής εφαρμοσμένη επιστήμη περιλαμβάνει:

• Το θεωρητικό
• Το εμπειρικό και
• το εφαρμοσμένο σκέλος.

         Κατευθύνεται σε στόχους και σε αποτελέσματα, υποδεικνύει τρόπους πραγματοποίησης του "δέοντος γενέσθαι", καθώς και εναλλακτικές λύσεις ως προς ένα αποτέλεσμα και μια μέθοδο. Έχει εκτεταμένο πεδίο εφαρμογών σε όλων των ειδών τις κοινωνικές υπηρεσίες, σε όλο το φάσμα των κοινωνικών προβλημάτων και σε όλους τους κοινωνικούς σχηματισμούς. Βοηθά τα άτομα να βρούν στέγη, εργασία και συναισθηματική υποστήριξη, εξασφαλίζει την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των ασθενών, περιφρουρεί την προστασία των κακοποιημένων και παραμελημένων ατόμων, "επιμελείται" τη ζωή των παραβατικών και των κοινωνικά μειονεκτούντων και περιθωριοποιημένων παιδιών και εφήβων, μεριμνά για την διαρκή φροντίδα στα ευάλωτα άτομα κ.λπ.  

           

              Η επιστήμη της κοινωνικής εργασίας

           Η κοινωνική εργασία ανήκει στις κοινωνικές επιστήμες, Πρόκειται για μια κατ΄ εξοχήν εφαρμοσμένη κοινωνική επιστήμη με παγκόσμια ακτινοβολία και εφαρμογή. Το θεωρητικό της υπόβαθρο βρίσκεται στις επιστήμες του ανθρώπου, στην φιλοσοφία, την ιατρική, την ψυχολογία, την κοινωνιολογία, την κοινωνική ανθρωπολογία, την κοινωνική πολιτική, το δίκαιο και την οικονομία. Οι ρίζες της ανάγονται στην ιουδαική και την χριστιανική θρησκεία και πάροδοση, στην φιλανθρωπία και στην αγαθοεργία. Η κοινωνική εργασία ξεπήδησε από την ανάγκη αντιμετώπισης των προβλημάτων επιβίωσης που αντιμετώπιζαν άτομα και ομάδες εξαιτίας περιστασιακών ή μόνιμων γεγονότων στις συνθήκες ζώης τους ( πόλεμοι, οικολογικές καταστροφές, αστικοποίηση, εκβιομηχάνιση). Πρόπλασμα της υπηρξε η πρωτοβουλία της οργανωμένης φιλανθρωπίαςγια να βοηθηθούν οι έχοντες άμεση ανάγκη. Η εξέλιξή της συνδέεται με τα σοβαρά κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά γεγονότα της παγκόσμιας κοινότητας και της χώρας μας, η οποία εν έτει 2015 βρίσκεται σε κρίσιμο αλλά όχι μη αναστρέψιμο στάδιο στον οικονομικό και  κοινωνικόπολιτικό τομέα. Οι παγκόσμιοι πόλεμοι και οι μεγάλες οικονομικές κρίσεις επηρέασαν άμεσα την ανάπτυξη, επέκταση και εξειδίκευση των εφαρμογών της. Η διαμόρφωση της σε αυτόνομο επιστημονικό κλάδο επηρεάστηκε από οικονομικές , πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες και ιστορικές συγκυρίες, από τα φιλοσοφικά και τα ιδεολογικά ρεύματα της κοινωνίας και των εκάστοτε φορέων της κοινωνικής πολιτικής. 

        Κλέινοντας την εισαγωγή περί κοινωνικής εργασίας, κρίνεται επιβεβλημένο να ειπωθεί, πως βασική μέριμνα της κοινωνικής εργασίας είναι αφενός η πρόληψη, δηλαδή η αποτροπή μιας κοινωνικής δυσλειτουργίας, και αφετέρου η αντιμετώπιση, δηλαδή η επίλυση των προβλημάτων που παρεμποδίζουν, περιορίζουν, αναστέλλουν ή και διαστρεβλώνουν την κοινωνική λειτουργικότητα ενός ατόμου, μιας οικογένειας, μιας ομάδας ή μιας κοινότητας.

    

                                                                                                 Βακουφάρης Κωνσταντίνος

                                                                                                 Κοινωνικός λειτουργος.